ОЛИЙ МАЖЛИС ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИНИНГ  НАВБАТДАГИ ЯЛПИ МАЖЛИСИДА ИККИНЧИ ВА УЧИНЧИ ЎҚИШДА ҚАБУЛ ҚИЛИНГАН “ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ МЕҲНАТ КОДЕКСИНИ ТАСДИҚЛАШ ТЎҒРИСИДА”ГИ ҚОНУН ЛОЙИҲАСИГА КЎРА КОДЕКСДА O‘zLiDePНИНГ 2019 ЙИЛГИ САЙЛОВОЛДИ ДАСТУРИДА ИЖТИМОИЙ СОҲАНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ЙЎНАЛИШИДАГИ МАСАЛАСИ ЎЗ АКСИНИ ТОПДИ. ЧУНКИ ПАРТИЯМИЗ ДАСТУРИДА “ИЖТИМОИЙ БИЗНЕСНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ОРҚАЛИ ХОТИН-ҚИЗЛАР БАНДЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ТАРАФДОРИМИЗ. ХАЛҚАРО ТАЖРИБАДАН КЕЛИБ ЧИҚИБ ЭНАГА, ҲАЙДОВЧИ, УЙ ИШЧИЛАРИ МЕҲНАТИ БОРАСИДАГИ ҚОНУНЧИЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ТАРАФДОРИМИЗ” ДЕЙИЛГАН.

Меҳнат кодексининг 514–520-  моддаларида эса айнан шу масала ҳуқуқий жиҳатдан мустаҳкамлаб қўйилди. 514-модда “Уй ишчилари”, деб номланди ва уларга шундай таъриф берилди: “Иш берувчи бўлган жисмоний шахсларга уларнинг  тадбиркорлик фаолияти билан боғлиқ бўлмаган шахсий эҳтиёжларини қаноатлантириш учун ишларни бажарувчи, хизматлар кўрсатувчи ходимлар (боғбон, энага, қоровул, оқсоч, ҳайдовчи ва бошқалар) уй ишчиларидир”. Уй ишчиларини ишга қабул қилишга улар 16 ёшга тўлганида йўл қўйилиши, Ўзбекистон Республикаси фуқаролари, шунингдек, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида истиқомат қилаётган чет эл фуқаролари ҳамда фуқаролиги бўлмаган шахслар ўзида фуқаролик муомала лаёқати тўлиқ ҳажмда мавжуд бўлган тақдирда уй ишчиларини ишга ёллаш ҳуқуқига эгалиги белгиланди. 515-моддада ишга қабул қилинаётган уй ишчиси билан номуайян муддатга ёки муддатли меҳнат шартномаси тузилиши мумкинлиги, агар тарафлар уй ишчисини озиқ-овқат ва уй-жой билан таъминлаш тўғрисида келишувга эришган бўлса, бу шарт меҳнат шартномасининг мазмунига киритилиши, ишга қабул қилиш буйруқ чиқарилмасдан амалга оширилиши ҳамда меҳнат дафтарчалари юритилмаслиги қайд этилди. Шунингдек, уй ишчиларининг иш режими, дам олиш кунлари ва йиллик меҳнат таътилларини бериш тартиби ходим билан иш берувчи ўртасидаги келишувга кўра белгиланади (516-модда), иш берувчи бўлган жисмоний шахс уй ишчисининг тарафлар томонидан меҳнат шартномасида белгиланган меҳнат шартларини ўзгартириш тўғрисида ходимни камида ўн тўрт календарь кун олдин ёзма шаклда огоҳлантириши шарт (517-модда), уй ишчилари билан тузилган меҳнат шартномасини бекор қилиш тартиби (518-модда), уй ишчиларининг ёлланиб ишлаш бўйича иш даврлари ходимнинг меҳнат стажига киритилиши, уй ишчисининг меҳнат стажини ҳисоблаш Пенсия жамғармасига суғурта бадали тўлангани тўғрисидаги маълумотлар асосида амалга оширилади (519-модда), уй ишчиси ва иш берувчи бўлган жисмоний шахс ўртасидаги ўзаро келишув асосида тартибга солинмаган якка тартибдаги меҳнат низолари суд тартибида ҳал этилади (520-модда). Хуллас, эндиликда уй ишчилари ҳам ижтимоий ҳимояда бўлади.

ЗАФАР ХУДОЙБЕРДИЕВ,

Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати,

 O‘zLiDeP фракцияси аъзоси